Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Aktualności

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Prof. Béla Horváth uczy miłości do literatury

Prof. Béla Horváth uczy miłości do literatury

W listopadzie na Wydziale Filologicznym UJ gościem jest prof. DSc dr hab. Béla Horváth, który przybył do nas na zaproszenie Zakładu Filologii Węgierskiej.

Prof. DSc dr hab. Béla Horváth uchodzi za jednego z najwybitniejszych badaczy współczesnej literatury węgierskiej. Jest historykiem literatury, pedagogiem, redaktorem. Pracował na wielu szczeblach szkolnictwa średniego i wyższego.

Profesor zapytany o moment, w którym zaczął się interesować literaturą i filologią węgierską odpowiedział, że wszystko zaczęło się od książek. W małym mieście, gdzie dorastał, nie było kina, w domu nie było telewizora, a jedyne centrum intelektualnych rozrywek stanowiła biblioteka. Profesor przyznaje, że szczególnie lubił powieści o podróżach. Ukochał również poezję. Zachwycił go złożony sposób, w jaki język poezji może odzwierciedlać rzeczywistość. Jest zdania, że piękny wiersz z kilkoma zwrotkami często mówi więcej o świecie niż wielka powieść.

Prof. Béla Horváth studiował filologię i literaturę węgierską oraz rosyjską na uniwersytecie im. Attili Józsefa w Segedynie, później zajmował się już tylko współczesną literaturą węgierską, chociaż nadal ceni klasyczną kulturę rosyjską.

Profesor wizytujący podkreśla, że nie chcę uczyć historii literatury, ale miłości do literatury. Jest przekonany, że tym, czego należy uczyć, nie jest to, kto i co powiedział o tekście, ale jak można tekst zinterpretować. Uczniowie powinni sami dowiedzieć się, co  i w jaki sposób przekazuje wiersz lub powieść. Prof. Béla Horváth dodaje, że głównym zadaniem sztuki jest budzić zachwyt.

Aktualnie nasz Gość uchodzi za jednego z największych badaczy twórczości poety Attili Józsefa. Co jest dla niego najbardziej fascynujące w dorobku węgierskiego twórcy? „Utwory Attili Józsefa można przeczytać także po polsku, więc każdy może przekonać się na własne oczy, że ten poeta był geniuszem. Żył krótko, popełnił samobójstwo w wieku 32 lat (najważniejsi węgierscy poeci umierali wcześnie), jego twórczość jest nadal znacząca we współczesnej literaturze węgierskiej. Najciekawsze jest to, że tworzył w różnych stylach poetyckich, od awangardy po czystą poezję. Polecam kilka wierszy jako przedsmak jego całej twórczości: „Nad Dunajem”, „Elegie”, „Znalazłem swój kraj”.

Prof. Béla Horváth napisał kilkanaście książek, a ostatnią wydał na temat dorobku poety i prozaika Gyuli Illyésa. „To bardzo ciekawa historia. Attila József i Gyula Illyés byli w młodości bardzo dobrymi przyjaciółmi, potem wyznawali różne ideologie i oddalili się od siebie. Jak w greckiej tragedii zakochali się w tej samej kobiecie. Gyula Illyés był najwybitniejszym przedstawicielem węgierskiego populizmu. Słowo „populizm” jest obecnie interpretowane w negatywnym znaczeniu, Ówczesny węgierski populizm związany był z wywodzącą się z okresu romantyzmu ludowością, która w wieku XX przekształciła się w bardzo ważny ruch politycznej, ekonomicznej i kulturalnej emancypacji chłopstwa. Przedstawiciele tego nurtu przyglądali się ciężkiemu życiu chłopów z punktu widzenia socjografii. Dostępne jest po polsku wielkie dzieło Illyésa „Lud puszty” – najważniejsza i najsłynniejsza węgierska książka o charakterze socjograficznym, która została przetłumaczona na 27 języków. Na świecie znany jest również inny wybitny utwór Illyésa – przemilczany do 1989 r. wiersz pt. „Jedno zdanie o tyranii”, który dobitnie pokazuje mechanizm działania reżimów totalitarnych."  – mówi profesor wizytujący.

Profesor Horváth zapytany o radę jakiej udzieliłby studentom rozpoczynającym swoją ścieżkę naukową podkreślił, że liczy się otwartość na świat. Warto próbować zrozumieć jak działa społeczeństwo i co kieruje ludźmi. A jeśli znajdzie się już przedmiot, który nas zainteresuje to trzeba się rozwijać w tym kierunku z całych sił. Profesor na koniec dodaje „Zwykłem też pytać moich studentów: a dasz radę przeżyć bez sztuki?”.

Z Uniwersytetem Jagiellońskim, w szczególności z Zakładem Filologii Węgierskiej prof. Horváth współpracuje od ponad dziesięciu lat.