2021-2024
prof. dr hab. Ewa Siemieniec-Gołaś (przewodnicząca)
dr hab. Helena Duć-Fajfer, prof. UJ (wiceprzewodnicząca)
dr Mateusz Urban (sekretarz) – od 1.03.2021 zastępstwo: dr hab. Grzegorz Szpila, prof. UJ
dr hab. Jadwiga Kita-Huber, prof. UJ
prof. dr hab. Katarzyna Dybeł
Preambuła
W celu zapewnienia poszanowania wartości etycznych oraz standardów rzetelności naukowej, mając na względzie dyspozycję art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2020 r., poz. 85, z późn. zm.), zgodnie z którą system szkolnictwa wyższego i nauki funkcjonuje z poszanowaniem zasad etycznych i dobrych praktyk w zakresie działalności naukowej, tworzy się na Wydziale Filologicznym UJ Komisję ds. etyki badań naukowych, działającą w oparciu o dostępne opracowania i dokumenty prawne Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Statut UJ i Akademicki Kodeks Wartości UJ.
Rozdział 1
Sposób powoływania Komisji ds. etyki badań naukowych
przy Wydziale Filologicznym UJ i jej struktura
- Komisja ds. etyki badań naukowych przy Wydziale Filologicznym UJ (zwana dalej Komisją) jest powoływana przez Dziekana Wydziału Filologicznego UJ po zasięgnięciu opinii Rady Wydziału UJ na okres czterech lat.
- Komisja składa się z pięciu członków, którzy na pierwszym posiedzeniu wybierają spośród siebie przewodniczącego, wiceprzewodniczącego i sekretarza. Członkiem Komisji może być nauczyciel akademicki Wydziału Filologicznego UJ zatrudniony na Uniwersytecie jako podstawowym miejscu pracy. Ta sama osoba nie może być członkiem Komisji więcej niż dwie następujące po sobie kadencje.
- Prace Komisji są koordynowane przez przewodniczącego lub z jego upoważnienia przez wiceprzewodniczącego.
- Członkostwo w Komisji wygasa w przypadku ustania zatrudnienia na Wydziale Filologicznym UJ, rezygnacji złożonej przez członka Dziekanowi Wydziału Filologicznego UJ albo odwołania członka Komisji.
- Dziekan może odwołać członka Komisji przy akceptacji 2/3 składu Rady Wydziału.
Rozdział 2
Cele i zakres działania Komisji
- Komisja jest ciałem opiniodawczym, opiniującym wnioski składane przez pracowników afiliowanych przy Wydziale Filologicznym UJ oraz doktorantów i studentów Wydziału, pod kątem etyki oraz dobrych praktyk wypracowanych dla reprezentowanych na Wydziale dyscyplin.
- Celem Komisji jest opiniowanie wniosków konkursowych składanych przez osoby wymienione w pkt. 1 do zewnętrznych instytucji finansujących projekty badawcze, dla których instytucje te wymagają opinii wydziałowej komisji ds. etyki badań.
- Na wniosek osób wymienionych w pkt. 1, Komisja może również opiniować projekty badawcze, dla których nie ma formalnego wymogu uzyskania takiej opinii.
- Komisja realizuje swoje zadania w sposób bezstronny i poufny. W przypadku wystąpienia potencjalnego konfliktu interesów któregoś z członków Komisji w odniesieniu do rozpatrywanego wniosku, obligatoryjnie zostaje on wyłączony z procedowania nad daną sprawą. Członkowie Komisji są zobowiązani do zachowania w tajemnicy informacji uzyskanych w związku z udziałem w pracach Komisji.
- Przedmiotem opiniowania są prowadzone na Wydziale Filologicznym:
a. badania naukowe przedstawione we wnioskach określonych w pkt 2 i 3 rozdz. 2,
b. badania z udziałem ludzi,
c. badania wymagające gromadzenia danych osobowych.
Rozdział 3
Tryb działania Komisji
- Wnioski składane są w formie elektronicznej (z wyjątkiem okresów wolnych od zajęć dydaktycznych) co najmniej cztery tygodnie przed złożeniem wniosku konkursowego lub przed planowanym rozpoczęciem badań (w przypadku badań nie zgłaszanych do konkursu).
- Po stwierdzeniu kompletności wniosku Komisja wydaje opinię w terminie 21 dni roboczych od daty złożenia wniosku z wyjątkiem okresów wolnych od zajęć dydaktycznych.
- Częstotliwość posiedzeń komisji jest uzależniona od potrzeb.
- Posiedzenia komisji mogą odbywać się w formie zdalnej. Komisja może podejmować uchwały przy użyciu systemu komunikacji oraz głosowań zdalnych, zapewniających odpowiednią autoryzację osób uprawnionych do głosowania. Decyzję w tym zakresie podejmuje przewodniczący Komisji.
- Komisja podejmuje uchwały oraz zatwierdza opinie w jawnym trybie głosowania zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej połowy członków Komisji, w tym przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego, z zastrzeżeniem pkt. 7.
- Uchwały Komisji podpisuje w jej imieniu przewodniczący lub wiceprzewodniczący.
- W przypadku opinii negatywnej głosowanie nad wnioskiem powinno odbyć się przy udziale wszystkich członków Komisji.
- Komisja zastrzega sobie prawo zwrócenia się do Wnioskodawcy o dodatkową informację na temat planowanych badań.
- W razie potrzeby Komisja może zwrócić się o opinię do osoby niebędącej członkiem Komisji.
- Opinia wydawana jest w formie pisemnej. Na wniosek zainteresowanego możliwe jest wydanie opinii w języku angielskim.
- Opinia przyjmuje formę pozytywną lub negatywną.
- Komisja może wstrzymać się od wydawania opinii do czasu wprowadzenia przez Wnioskodawcę zalecanych zmian w projekcie.
- Decyzja o wstrzymaniu się od wydania opinii do czasu wprowadzenia zalecanych zmian oraz opinia negatywna wymagają pisemnego uzasadnienia.
- Komisja nie wydaje opinii o badaniach już rozpoczętych lub zakończonych.
- W przypadku negatywnej opinii Komisji Wnioskodawcy przysługuje prawo złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy do Ogólnouniwersyteckiej Komisji ds. Etyki Badań Naukowych.
- Z przebiegu posiedzenia Komisji sekretarz sporządza protokół.
Rozdział 4
Wymogi stawiane wnioskom
- Wniosek powinien zawierać następujące informacje:
a. tytuł projektu (pracy magisterskiej lub pracy doktorskiej, jeśli dotyczy);
b. informacje o kierowniku i członkach zespołu badawczego (tytuł/stopień, imię, nazwisko, afiliacja, rola w zespole);
c. dane promotora (jeśli dotyczy): tytuł/stopień, imię i nazwisko, afiliacja;
d. cel badań;
e. czas i miejsce prowadzenia badań;
f. w przypadku badań z udziałem ludzi informacje o grupie badanej: - liczebność grupy; - profil osoby badanej (cechy demograficzne); - sposób rekrutacji osób badanych; - zasady motywowania do udziału w badaniu.
g. w przypadku badań opisanych w pkt 5a, 5b rozdz. 2 informacje o: - rodzaju i charakterystyce zasobów wykorzystywanych w badaniach lub takich, na które badania mają wpływ; - sposobach wykorzystania zasobów i rodzajach oddziaływania na nie poprzez badania; - sposobach pozyskania zgody na wykorzystanie zasobów od osób, społeczności, instytucji lub odpowiednich organów państwowych, które nimi dysponują lub uzasadnienie sytuacji, w której taka zgoda nie jest konieczna.
h. opis procedury badawczej (metody, techniki);
i. informacja o planowanych procedurach anonimizacyjnych (jeśli dotyczy);
j. informacja o przechowywaniu zebranych danych: - miejsce i okres przechowywania; - zasady ewentualnego udostępniania danych;
k. informacja o przewidywanym ryzyku etycznym. - Załączniki do formularza wniosku (jeśli dotyczy) to dokumenty, które wnioskodawca zamierza przedstawić badanym do podpisu lub których będzie używać w trakcie badania:
a. wzór informacji o przetwarzaniu danych osobowych przedstawianej uczestnikom do podpisu;
b. wzór formularza zgody na przetwarzanie takich danych;
c. wzór formularza zgody na udział w badaniu;
d. wzór zgody opiekuna prawnego (w przypadku badań z udziałem osób małoletnich lub ubezwłasnowolnionych);
e. wzór kwestionariusza (jeśli będzie używany);
f. opinia Inspektora Ochrony Danych UJ o zgodności procedur planowanych w ramach projektu badawczego z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r.), o ile badania zakładają gromadzenie danych osobowych uczestników. - Wniosek, który nie spełnia powyższych wymogów, nie uznaje się za skutecznie złożony.
Rozdział 5
Przepisy końcowe
- Niniejszy regulamin podlega uchwaleniu przez Radę Wydziału Filologicznego UJ.
- Wszelkie zmiany w regulaminie powinny być wprowadzane uchwałą Rady Wydziału Filologicznego UJ.
- Regulamin wchodzi w życie z dniem uchwalenia.