Kierownik projektu: dr Agata Pawlina
Data rozpoczęcia realizacji projektu: 2019-03-06
Termin zakończenia: 2022-03-05
PRELUDIUM; edycja 15
Celem projektu jest zbadanie w jaki sposób osmańsko-turecki kompozytor polskiego pochodzenia, Wojciech Bobowski vel. Ali Ufkî, Bobovius (1610?–1675?), opisał i postrzegał XVII-wieczną kulturę muzyczną osmańskiego dworu. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez analizę jego dzieł muzycznych oraz odczytanie rękopisu Serai Enderum jako zapis wspomnień autora, a nie tylko opis pałacu osmańskiego sułtana, jak dzieło to znane jest w międzynarodowej orientalistyce.
Wojciech Bobowski spędził większość swojego życia w Konstantynopolu, stolicy Imperium Osmańskiego. Jego spuścizna obejmuje dzieła, które dzisiaj zaliczamy do kilku dziedzin humanistyki: muzykologii, językoznawstwa, religioznawstwa, historii, etnologii i orientalistyki. W Turcji jest lepiej znany pod tureckim imieniem: Ali Ufkî, jako kompozytor klasycznej muzyki osmańsko-tureckiej. Jego Mecuma-i Saz ü Söz („Zbiór utworów instrumentalnych i wokalnych”) jest jednym z najważniejszych źródeł dla tureckiej muzykologii, jako najstarsza antologia muzyki osmańskiej. Bobowski był też poliglotą, nauczycielem i tłumaczem. Jego talenty były znane zarówno wśród ówczesnych osmańskich elit jak i europejskich dyplomatów, podróżników i orientalistów.
Pomimo swoich osiągnięć Bobowski do dziś pozostaje postacią tajemniczą. Nie wiemy nic pewnego o pierwszej części jego życia, poza tym, że prawdopodobnie urodził się we Lwowie. Do tej pory żadne z licznych dzieł Boboviusa nie było przedmiotem zainteresowania polskich badaczy. Literatura przedmiotu nie jest wolna od błędów odnośnie jego biografii, dlatego drugim ważnym celem projektu jest jej weryfikacja i uzupełnienie. Autorka ma nadzieję, że wyniki badań archiwalnych rzucą nowe światło na młodość Bobowskiego. Być może uda się potwierdzić miejsce i datę jego urodzenia oraz uzyskać informacje na temat tego, gdzie zdobył swoje wszechstronne muzyczne i językowe wykształcenie. Planowana publikacja krytycznego opracowania Serai Enderum w polskim tłumaczeniu będzie pierwszą próbą wydania dzieła Bobowskiego w jego ojczystym języku – czego doczeka się po niemal 350 latach od swojej śmierci. Będzie to także okazja do przypomnienia i popularyzacji tego niezwykłego „poturczeńca”, który w Polsce został niesłusznie niemal zupełnie zapomniany.
